Kohlberg en teletubbies

Sta je stil bij de wijsheid van kinderen in je omgeving en hoe geef je daar ruimte voor ontplooing aan?
is een vraag die ik aan de Pabo's zou willen vragen. Op het gevaar om aankomende leraren te overspoelen met onderwerpen waar aandacht voor nodig is, denk ik dat de morele ontwikkeling maatschappelijk gezien op de eerste plaats zou moeten staan, ongeacht de stroming, nog boven geletterdheid. Voor richtlijnen zou de wet houvast kunnen bieden, overtuiging van de ouders is en blijft de ruimte van de ouders ook volgens de wet.
Het is wel mijn wens dat ouders bewust worden gemaakt, steeds opnieuw, dat overtuiging begint al op jonge leeftijd en gebrek aan invulling door jezelf ruimte geeft aan anderen om het voor je te doen, wat niet altijd gunstig of wenselijk hoeft te zijn. Dit geldt ongeacht de stroming.
Voorleesboeken, programma's als sesamstraat en dvd's voor kleine kinderen kunnen hier een belangrijke rol in vervullen. Normen en waarden beginnen al voor je naar school gaat. Kunnen ouders hierin wel vinden wat bij de eigen wereld aansluit?

Scholen vullen de ruimte beperkt in door vooral modelgedrag van juf en meester, verhalen in leesboeken, gedrag van andere kinderen en sfeer op school, gedrag op het schoolplein. Een juf die eerlijk is zal vooral kinderen beïnvloeden die van huis uit geen invulling van het begrip hebben gezien. Maar zal het beklijven als de andere juffen en meesters minder eerlijk zijn? of als de buurtkinderen een valse cultuur erop nahouden? helpt het om op televisie series met eerlijk gedrag te zien?
wat is het effect van Teletubbies? Gaan we binnenkort een tijd tegemoet met minder vandalisme als gevolg van de Teletubbies? Of moeten er eerst een aantal jaargangen Teletubbies aan te pas komen? met steeds een beetje liever gedrag...

Voeden we te laat op? Wachten we dat school de kinderen opvoedt en is het dan te laat, vooral als we dat in grote aantallen afwachten?

Uit het raam zie ik een vuilnisbak branden. Een kind heeft het aangestoken vermoeden we. Als we het kind zouden aanspreken, zou het dan zinvol zijn te vragen naar welke programma's het heeft gekeken en naar welke niet? Zou het zinvol zijn te kijken of er juist weinig heeft gelezen of gekeken, dat er dus weinig invloed is, in plaats van welke soort? Zou het kind in staat zijn een verhaal met goed gedrag dat het op televisie ziet na te spelen? Mag het kind thuis fantasiespel doen? Kent het kind sprookjes? Waar, hoe en onders wiens toezicht speelt het buiten? Hoe leert het kind verantwoordelijkheid?

Maar waar ligt de grens? In sommige buurten is opvoeding van elkaars kinderen binnen grenzen geaccepteerd. Aan de andere kant is het ook niet de bedoeling dat ik andermans opvoeding ga verstoren.

En welke aandacht is er voor het goede gedrag? Als alle aandacht naar het onwenselijke gedrag gaat, is dat niet een grote aanzet om het fout te doen?

Voor grotere kinderen zijn boeken geschikt die wijsheid, logisch denken, reflecteren stimuleren. Binnen iedere levensovertuiging is literatuur, maar of het aansluit op ieder taalniveau, iedere leerstijl en op de beleving van jonge kinderen is de vraag.